Leervraag 3: Welke moeilijkheden
ervaren lesbische koppels rond hun gezinssituatie?
Voor het
boek 'Samen mama: zwangerschapsgids voor lesbische koppels' schreef Anne
Brewaeys een onderzoek. Ze volgde dertig koppels die via een anonieme donor
kinderen kregen. Enkele koppels praten over de moeilijkheden rond hun
gezinssituatie:
Annelies en Joke zijn mama van een dochtertje Ella. Annelies is vier maanden
zwanger van hun tweede kindje. In het begin werden ze geconfronteerd met
kwetsende uitspraken. Annelies en Joke beseffen ook dat Ella wel eens gepest
zou kunnen worden, omdat ze twee mama's heeft en geen papa.
Hilde en Stefanie hebben sinds enkele maanden een zoontje, Milan. Stefanie was
al drie maanden zwanger toen ze het nieuws aan hun familie vertelden. De ouders
van Stephanie hebben haar zo'n anderhalf jaar lang ontweken.
Martine en Anne waren zes maanden getrouwd toen ze voor het eerst naar het
fertiliteitscentrum trokken. Een klein jaar later was Martine zwanger. De
eerste maanden van de zwangerschap verliepen vlot. Wanneer ze naar de
gynaecoloog voor een nieuwe echo moesten, hoorde de gynaecoloog geen hartslag
en zag geen beweging. Het kindje van Martin en Anne was gestorven in de buik.
Drie maanden geleden beviel Eva van haar dochtertje, Mare. Een zware bevalling
die ze samen met haar vrouw Annelies heeft doorstaan. 'Zonder haar hulp was het
mij waarschijnlijk nooit gelukt,' lacht Eva nu opgelucht. En toch voelde
Annelies zich een buitenstaander.
Caroline en Dominique kregen samen een dochter Nelleke. Caroline had behoorlijk
wat last van de babyblues. Om het minste moest Caroline wenen.
Mireille en Kaat zijn de mama's van de tweeling Mieke en Kato. Mireille zette
de tweeling op de wereld. Het hele proces en het feit dat de ouders van
Mireille geen contact meer met hen willen, kostte Mireille bijna hun relatie en
maakte dat de tweeling zich moeilijker aan Mireille hechtten.
Sanne heeft er sinds de bevalling moeite mee om aangeraakt de worden. Leen,
haar vrouw, wordt er soms moedeloos van.
Uit het interview dat ik heb afgenomen met Katrien en Kristien is gebleken dat
lesbische koppels nog niet helemaal aanvaard worden. Noch door de maatschappij,
noch door de directe omgeving zoals de ouders van Kristien. De ouders van
Kristien willen dat ze een gewone relatie heeft, dus een relatie met een man.
Kristien zou heel graag willen dat haar ouders haar accepteren zoals ze is. Ze
heeft inmiddels al acht jaar een relatie met Katrien en heeft twee kindjes.
Katrien en Kristien zijn nog niet
echt geconfronteerd met discriminatie. Ze hebben al wel vieze blikken van
mensen gekregen. Voornamelijk van oudere mensen.
Wanneer Matts (zoontje van
Katrien en Kristien) vroeg waarom hij geen papa had, antwoordde Kristien dat
niet alle meisjes op jongens verliefd worden, maar dat sommige meisjes op
andere meisjes verliefd worden. Jongens kunnen verliefd worden op meisjes, maar
ook op andere jongens. Persoonlijk denk ik dat het moeilijk is om zo een vraag
te beantwoorden.
Matts is ook eens huilend van
school naar huis gekomen, omdat een kindje van zijn klas gezegd had dat twee
mama’s hebben stom is. Toen Matts dit thuis vertelde, kreeg Katrien een krop in
haar keel. Als ouder is dit natuurlijk heel aangrijpend, want Katrien en
Kristien houden evenveel van Matts en Nena (dochter van Katrien en Kristien)
als van een koppel dat bestaat uit een mama en een papa.
Ik denk dat Matts af en toe wel
eens last gaat hebben van te veel vrouwen in huis. Hij gaat zich misschien
afvragen hoe het is om een papa te hebben. Hij gaat zich misschien afvragen hoe
het is om met een man in een huis te wonen. Hij gaat misschien op zoek gaan
naar een vaderfiguur, naar een nonkel bijvoorbeeld.
Maar of je nu twee moeders,
twee vaders of een moeder en een vader hebt, zolang je als kind maar het gevoel
krijgt dat je een veilige thuis hebt, is het voldoende. Ik denk wel dat het
voor kinderen die opgroeien met twee mama’s wel net iets moeilijker is.
In het projectthema van Tim
Vanhove schreef hij dat kinderen in de eerste plaats liefde nodig hebben, maar
ook eerlijkheid, ze moeten zich gewenst voelen. Of kinderen opgroeien bij
heteroseksuele ouders of bij homoseksuele ouders heeft geen enkel belang. Een
liefdevolle en stabiele omgeving waarin twee mensen voor het kind zorgen, is het
belangrijkste.
Ik heb een interview afgenomen
met Katrien en Kristien. Ze wonen in mijn dorp en zijn al acht jaar samen. Ze
hebben twee kindjes: Matts is 5 jaar en Nena is 3 jaar.
1 Hoe reageerden jullie
familie/vrienden wanneer jullie vertelden dat jullie lesbisch waren?
Katrien: ‘Mijn ouders, broer en
zus hadden er geen problemen mee. Ze wisten het eigenlijk al zonder dat ik het
moest toegeven. Voor mijn vriendinnen was het in begin een schok, maar al snel
hadden ze er vrede mee gesloten. Wanneer ik pas verteld had dat ik lesbisch
was, waren ze de eerste weken erg terughoudend. Ze waren misschien bang dat ik
op hen verliefd zou worden, maar toen had ik Kristien al ontmoet.’
Kristien: ‘Mijn ouders willen
eigenlijk niet aanvaarden dat ik een relatie met een vrouw heb. Ze willen
liever dat ik een gewone relatie heb, dus een relatie met een man. Hierdoor zie
ik mijn ouders ook weinig, want dit onderwerp komt altijd ter sprake. Ze willen
maar niet begrijpen dat ik mannen niet aantrekkelijk vind. Ik heb ook al acht
jaar een relatie met Katrien en ik heb twee kindjes, maar toch willen mijn
ouders niet accepteren dat ik lesbisch ben. Mijn vrienden daarentegen vonden
het oké. Ze hadden er absoluut geen problemen mee dat ik lesbisch ben.’
2 Hoe hebben jullie elkaar
leren kennen?
Katrien: ‘We hebben elkaar
leren kennen op school. We studeerden allebei psychologie aan de universiteit
in Leuven. We hadden dus dikwijls les samen en op een dag zaten we naast elkaar
in de aula. We begonnen te praten over koetjes en kalfjes. Na de les vroeg ik
aan Kristien of ze morgen ook naar de les ging. De volgende dag zaten we
opnieuw naast elkaar in de les. Toen zijn we samen iets gaan drinken. Ik weet
nog dat het heel gezellig was en van het een kwam het ander.’
3 Zijn jullie al geconfronteerd
met discriminatie?
Katrien: 'Neen, we zijn nog
niet echt geconfronteerd met discriminatie. We hebben natuurlijk al wel vieze
blikken van mensen gekregen. Vooral van oudere mensen. Kristien en ik zaten
eens op de bus en ik legde mijn hand op Kristien haar been. Voor ons zat een
vrouw en ik zag aan haar gezicht dat ze dat niet zo apprecieerde. Ik heb dan
ook meteen mijn hand van Kristien haar been gezet. Wanneer dit mensen stoort,
hou ik hier rekening mee. Ik erger mij niet aan de reacties van de mensen.’
Kristien: ‘Ik erger mij wel aan
zo een reacties. Ik wil net als iedereen aanvaard worden. Ik denk hier zo
misschien over, omdat mijn ouders mij ook niet echt accepteren. Ik vind dat ik
mij niet moet aanpassen. Ik ben zeer gelukkig met Katrien en dat moeten ze maar
respecteren.’
4 Is er in jullie relatie
iemand de ‘man’?
Katrien: ‘Het wisselt. Soms ben
ik meer vrouw en Kristien meer man. Maar dat is niet altijd zo.’
Kristien: ‘Ik doe meestal de
klusjes in huis en ik ben verzot op brommers. Katrien houdt er van om een hele
dag te gaan shoppen en zij maakt ook meestal het eten klaar. Dus in dit geval
ben ik eerder de ‘man’ en Katrien de ‘vrouw’. Maar zoals Katrien al zei: het
wisselt.’
5 Hebben jullie kinderen al
eens gevraagd waarom ze geen papa hebben? Wat hebben jullie dan gezegd?
Kristien: ‘Matts heeft het al
eens gevraagd, maar Nena nog niet, ze is nog iets te jong. Ik heb toen tegen
Matts gezegd dat niet alle meisjes op jongens verliefd worden, maar dat sommige
meisjes op andere meisjes verliefd worden. Jongens kunnen verliefd worden op
meisjes, maar ook op andere jongens. Ik moest hard lachen wanneer ik Matts zijn
gezicht zag. Hij keek heel bedenkelijk. Verder heeft hij mij er niets meer over
gevraagd. Hij zei gewoon: ‘Oké, mami!’
6 Hebben jullie kinderen al
negatieve opmerkingen gekregen over het feit dat ze twee mama’s hebben?
Katrien: ‘Wanneer Matts 4 jaar
was, is hij eens huilend van school naar huis gekomen, omdat een kindje van
zijn klas gezegd had dat twee mama’s hebben stom is. Toen Matts dit thuis
vertelde, kreeg ik een krop in mijn keel. Ik wist niet meteen wat ik moest
zeggen. Ik heb toen gezegd dat mama en mami heel erg veel van jou (Matts) en je
zusje houden en dat dat altijd zo zal zijn. Ik heb Matts toen een dikke knuffel
gegeven en toen was het opgelost. Dat had mij heel erg aangegrepen.’
