Stap 5: Antwoord op leervragen geven

Leervraag 3: Welke moeilijkheden ervaren lesbische koppels rond hun gezinssituatie?

Voor het boek 'Samen mama: zwangerschapsgids voor lesbische koppels' schreef Anne Brewaeys een onderzoek. Ze volgde dertig koppels die via een anonieme donor kinderen kregen. Enkele koppels praten over de moeilijkheden rond hun gezinssituatie:

Annelies en Joke zijn mama van een dochtertje Ella. Annelies is vier maanden zwanger van hun tweede kindje. In het begin werden ze geconfronteerd met kwetsende uitspraken. Annelies en Joke beseffen ook dat Ella wel eens gepest zou kunnen worden, omdat ze twee mama's heeft en geen papa.

Hilde en Stefanie hebben sinds enkele maanden een zoontje, Milan. Stefanie was al drie maanden zwanger toen ze het nieuws aan hun familie vertelden. De ouders van Stephanie hebben haar zo'n anderhalf jaar lang ontweken. 

Martine en Anne waren zes maanden getrouwd toen ze voor het eerst naar het fertiliteitscentrum trokken. Een klein jaar later was Martine zwanger. De eerste maanden van de zwangerschap verliepen vlot. Wanneer ze naar de gynaecoloog voor een nieuwe echo moesten, hoorde de gynaecoloog geen hartslag en zag geen beweging. Het kindje van Martin en Anne was gestorven in de buik.

Drie maanden geleden beviel Eva van haar dochtertje, Mare. Een zware bevalling die ze samen met haar vrouw Annelies heeft doorstaan. 'Zonder haar hulp was het mij waarschijnlijk nooit gelukt,' lacht Eva nu opgelucht. En toch voelde Annelies zich een buitenstaander.

Caroline en Dominique kregen samen een dochter Nelleke. Caroline had behoorlijk wat last van de babyblues. Om het minste moest Caroline wenen.

Mireille en Kaat zijn de mama's van de tweeling Mieke en Kato. Mireille zette de tweeling op de wereld. Het hele proces en het feit dat de ouders van Mireille geen contact meer met hen willen, kostte Mireille bijna hun relatie en maakte dat de tweeling zich moeilijker aan Mireille hechtten.

Sanne heeft er sinds de bevalling moeite mee om aangeraakt de worden. Leen, haar vrouw, wordt er soms moedeloos van.

Uit het interview dat ik heb afgenomen met Katrien en Kristien is gebleken dat lesbische koppels nog niet helemaal aanvaard worden. Noch door de maatschappij, noch door de directe omgeving zoals de ouders van Kristien. De ouders van Kristien willen dat ze een gewone relatie heeft, dus een relatie met een man. Kristien zou heel graag willen dat haar ouders haar accepteren zoals ze is. Ze heeft inmiddels al acht jaar een relatie met Katrien en heeft twee kindjes.

Katrien en Kristien zijn nog niet echt geconfronteerd met discriminatie. Ze hebben al wel vieze blikken van mensen gekregen. Voornamelijk van oudere mensen.

Wanneer Matts (zoontje van Katrien en Kristien) vroeg waarom hij geen papa had, antwoordde Kristien dat niet alle meisjes op jongens verliefd worden, maar dat sommige meisjes op andere meisjes verliefd worden. Jongens kunnen verliefd worden op meisjes, maar ook op andere jongens. Persoonlijk denk ik dat het moeilijk is om zo een vraag te beantwoorden.

Matts is ook eens huilend van school naar huis gekomen, omdat een kindje van zijn klas gezegd had dat twee mama’s hebben stom is. Toen Matts dit thuis vertelde, kreeg Katrien een krop in haar keel. Als ouder is dit natuurlijk heel aangrijpend, want Katrien en Kristien houden evenveel van Matts en Nena (dochter van Katrien en Kristien) als van een koppel dat bestaat uit een mama en een papa.

Ik denk dat Matts af en toe wel eens last gaat hebben van te veel vrouwen in huis. Hij gaat zich misschien afvragen hoe het is om een papa te hebben. Hij gaat zich misschien afvragen hoe het is om met een man in een huis te wonen. Hij gaat misschien op zoek gaan naar een vaderfiguur, naar een nonkel bijvoorbeeld.

Maar of je nu twee moeders, twee vaders of een moeder en een vader hebt, zolang je als kind maar het gevoel krijgt dat je een veilige thuis hebt, is het voldoende. Ik denk wel dat het voor kinderen die opgroeien met twee mama’s wel net iets moeilijker is.

In het projectthema van Tim Vanhove schreef hij dat kinderen in de eerste plaats liefde nodig hebben, maar ook eerlijkheid, ze moeten zich gewenst voelen. Of kinderen opgroeien bij heteroseksuele ouders of bij homoseksuele ouders heeft geen enkel belang. Een liefdevolle en stabiele omgeving waarin twee mensen voor het kind zorgen, is het belangrijkste.

Ik heb een interview afgenomen met Katrien en Kristien. Ze wonen in mijn dorp en zijn al acht jaar samen. Ze hebben twee kindjes: Matts is 5 jaar en Nena is 3 jaar.

1 Hoe reageerden jullie familie/vrienden wanneer jullie vertelden dat jullie lesbisch waren?

Katrien: ‘Mijn ouders, broer en zus hadden er geen problemen mee. Ze wisten het eigenlijk al zonder dat ik het moest toegeven. Voor mijn vriendinnen was het in begin een schok, maar al snel hadden ze er vrede mee gesloten. Wanneer ik pas verteld had dat ik lesbisch was, waren ze de eerste weken erg terughoudend. Ze waren misschien bang dat ik op hen verliefd zou worden, maar toen had ik Kristien al ontmoet.’

Kristien: ‘Mijn ouders willen eigenlijk niet aanvaarden dat ik een relatie met een vrouw heb. Ze willen liever dat ik een gewone relatie heb, dus een relatie met een man. Hierdoor zie ik mijn ouders ook weinig, want dit onderwerp komt altijd ter sprake. Ze willen maar niet begrijpen dat ik mannen niet aantrekkelijk vind. Ik heb ook al acht jaar een relatie met Katrien en ik heb twee kindjes, maar toch willen mijn ouders niet accepteren dat ik lesbisch ben. Mijn vrienden daarentegen vonden het oké. Ze hadden er absoluut geen problemen mee dat ik lesbisch ben.’

2 Hoe hebben jullie elkaar leren kennen?

Katrien: ‘We hebben elkaar leren kennen op school. We studeerden allebei psychologie aan de universiteit in Leuven. We hadden dus dikwijls les samen en op een dag zaten we naast elkaar in de aula. We begonnen te praten over koetjes en kalfjes. Na de les vroeg ik aan Kristien of ze morgen ook naar de les ging. De volgende dag zaten we opnieuw naast elkaar in de les. Toen zijn we samen iets gaan drinken. Ik weet nog dat het heel gezellig was en van het een kwam het ander.’

3 Zijn jullie al geconfronteerd met discriminatie?

Katrien: 'Neen, we zijn nog niet echt geconfronteerd met discriminatie. We hebben natuurlijk al wel vieze blikken van mensen gekregen. Vooral van oudere mensen. Kristien en ik zaten eens op de bus en ik legde mijn hand op Kristien haar been. Voor ons zat een vrouw en ik zag aan haar gezicht dat ze dat niet zo apprecieerde. Ik heb dan ook meteen mijn hand van Kristien haar been gezet. Wanneer dit mensen stoort, hou ik hier rekening mee. Ik erger mij niet aan de reacties van de mensen.’

Kristien: ‘Ik erger mij wel aan zo een reacties. Ik wil net als iedereen aanvaard worden. Ik denk hier zo misschien over, omdat mijn ouders mij ook niet echt accepteren. Ik vind dat ik mij niet moet aanpassen. Ik ben zeer gelukkig met Katrien en dat moeten ze maar respecteren.’

4 Is er in jullie relatie iemand de ‘man’?

Katrien: ‘Het wisselt. Soms ben ik meer vrouw en Kristien meer man. Maar dat is niet altijd zo.’

Kristien: ‘Ik doe meestal de klusjes in huis en ik ben verzot op brommers. Katrien houdt er van om een hele dag te gaan shoppen en zij maakt ook meestal het eten klaar. Dus in dit geval ben ik eerder de ‘man’ en Katrien de ‘vrouw’. Maar zoals Katrien al zei: het wisselt.’

5 Hebben jullie kinderen al eens gevraagd waarom ze geen papa hebben? Wat hebben jullie dan gezegd?

Kristien: ‘Matts heeft het al eens gevraagd, maar Nena nog niet, ze is nog iets te jong. Ik heb toen tegen Matts gezegd dat niet alle meisjes op jongens verliefd worden, maar dat sommige meisjes op andere meisjes verliefd worden. Jongens kunnen verliefd worden op meisjes, maar ook op andere jongens. Ik moest hard lachen wanneer ik Matts zijn gezicht zag. Hij keek heel bedenkelijk. Verder heeft hij mij er niets meer over gevraagd. Hij zei gewoon: ‘Oké, mami!’

6 Hebben jullie kinderen al negatieve opmerkingen gekregen over het feit dat ze twee mama’s hebben?

Katrien: ‘Wanneer Matts 4 jaar was, is hij eens huilend van school naar huis gekomen, omdat een kindje van zijn klas gezegd had dat twee mama’s hebben stom is. Toen Matts dit thuis vertelde, kreeg ik een krop in mijn keel. Ik wist niet meteen wat ik moest zeggen. Ik heb toen gezegd dat mama en mami heel erg veel van jou (Matts) en je zusje houden en dat dat altijd zo zal zijn. Ik heb Matts toen een dikke knuffel gegeven en toen was het opgelost. Dat had mij heel erg aangegrepen.’